Schapeweg 8 | 9982 BA | Uithuizermeeden

0595-434223 06-27526433

Lucht Warmtepomp

Warmtepompen zorgen op een milieuvriendelijke manier voor verwarming en warm water. Ze zijn een duurzaam alternatief voor een cv-ketel op gas. De overheid geeft subsidie op het kopen van een warmtepomp en heeft de belasting op elektriciteit verlaagd.

warmtepomp 282x212.jpgWarmtepompen halen warmte uit de lucht, bodem of het grondwater. Met een soort koelkastmotor wordt deze warmte opgewaardeerd tot een bruikbare temperatuur. Een warmtepomp gebruikt stroom: je zult dus merken dat je stroomgebruik toeneemt. Daar staat tegenover dat je veel minder (of geen) gas gebruikt. Je CO2-uitstoot voor verwarming daalt met bijna de helft als je een hybride warmtepomp neemt, en nog meer als je stroom van de zon of de wind komt. In Nederland (2016) hebben zo’n 150.000 huizen een warmtepomp, en dit aantal groeit.

Er zijn verschillende soorten warmtepompen. Een volledig elektrische warmtepomp zorgt voor al je verwarming en warm water. Een hybride warmtepomp heeft er een hr-ketel op gas bij, die bijspringt voor verwarming op koude dagen en voor (extra) warm water. Zo’n hybride warmtepomp is goedkoper en kun je ook combineren met je huidige verwarmingsketel. Een warmtepompboiler zorgt alleen voor warm water.

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp combineert de warmtepomp met een cv-ketel op gas, die bijspringt als het nodig is (bijvoorbeeld als het buiten heel koud is of als je veel warm water gebruikt). Je kunt de warmtepomp aansluiten op een bestaande of nieuwe cv-ketel. Er zijn ook systemen met een warmtepomp en cv-ketel inéén.

Een hybride warmtepomp is makkelijker te combineren met je bestaande verwarmingssysteem dan een volledige warmtepomp. Hij werkt ook met gewone radiatoren, je hebt er geen lagetemperatuurverwarming voor nodig. In een bestaand huis zijn er dus minder aanpassingen nodig dan bij een volledige warmtepomp.

Bron: buitenlucht, ventilatielucht of bodem

Er zijn verschillende soorten hybride warmtepompen: sommige halen warmte uit de buitenlucht, andere uit de lucht die jouw ventilatiesysteem afvoert (een ‘ventilatiewarmtepomp’). Weer andere hebben ventilatielucht én buitenlucht of de bodem als warmtebron.

Hybride warmtepomp op buitenlucht

Bij een hybride warmtepomp die warmte uit de buitenlucht haalt, hoort een buitenunit die op het dak of in de tuin wordt geplaatst. De buitenunit is ongeveer zo groot als een airco-buitenunit en is met leidingen verbonden met de warmtepomp.

Kosten en subsidie hybride warmtepomp op buitenlucht

In de tabel zie je de kosten en subsidie voor een hybride warmtepomp op buitenlucht met een verwarmingsvermogen van 5 kW (dit vermogen is voor de meeste woningen voldoende).

Prijs* Subsidie**
exclusief cv-ketel € 3.600 – € 4.600 € 2.000
inclusief cv-ketel € 4.700 – € 6.700 € 2.000

* De prijs is inclusief BTW en installatie als je al een cv-installatie met hr-ketel hebt, exclusief subsidie.
** Subsidiebedrag in 2017. De subsidie kan oplopen tot € 2.300 voor een warmtepomp met A++ label.

Besparing energiekosten hybride warmtepomp op buitenlucht

Met een hybride warmtepomp bespaar je ongeveer 270 euro per jaar op je energierekening. Daarbij is uitgegaan van een gemiddelde eengezinswoning met een gasverbruik van 1400 m3 per jaar voor verwarming. Verbruik je meer gas, dan is je besparing hoger. In de berekening is meegenomen dat de warmtepomp zo’n 1.500 kWh aan stroom verbruikt.

Energieverbruik voor verwarming (per jaar) Energiekosten (euro’s per jaar)* CO2-uitstoot (per jaar)
Warmtepomp 5 kW met hr-ketel 1.500 kWh + 500 m3 gas € 630 1.450 kilo
Hr-ketel 1400 m3 gas € 900 2.650 kilo

*Bij een elektriciteitsprijs van 20 cent per kWh en een gasprijs van 64 cent per m3 (prijspeil 2016/2017). Als de temperatuur onder de 4 graden daalt, schakelt de warmtepomp in dit voorbeeld over op gas.

Besparing CO2 door hybride warmtepomp op buitenlucht

De CO2-uitstoot van een hybride warmtepomp is iets meer dan de helft van die van een hr-ketel op gas. Een hr-ketel op gas stoot voor verwarming (1.400 m3 gas) zo’n 2.650 kilo CO2 uit. Een warmtepomp die 1500 kWh + 500 m3 gas gebruikt, stoot zo’n 1.450 kilo CO2 uit als hij stroom van het net gebruikt. Komt je stroom van zon of wind, dan is de CO2-uitstoot nog veel lager. Een hybride warmtepomp is dus beter voor het klimaat.

Ventilatiewarmtepomp

Ongeveer 3 van de 10 huizen heeft een ventilatiesysteem met mechanische afvoer (vooral huizen die tussen 1976 en 2000 zijn gebouwd). In zo’n huis kun je ook een hybride warmtepomp nemen die warmte haalt uit lucht die het ventilatiesysteem afvoert. Dit noemen we een ventilatiewarmtepomp. Het voordeel is dat die lucht al is voorverwarmd, waardoor er minder energie nodig is om bruikbare warmte te maken. Een nadeel is dat ventilatielucht als warmtebron beperkt is, waardoor de warmtepomp een lager vermogen (1 tot 2 kW) heeft en je cv-ketel meer zal moeten bijspringen.

De warmtepomp komt in de plaats van de ventilatorbox, er is geen buitenunit nodig. Daardoor (en ook door het lagere vermogen) is het systeem vaak goedkoper dan een hybride warmtepomp op buitenlucht.

Een warmtepomp op ventilatielucht is niet geschikt voor huizen met balansventilatie: daar wordt de warme ventilatielucht al gebruikt om de binnenkomende lucht op te warmen.

Kosten en subsidie ventilatiewarmtepomp

In de tabel zie je de kosten en subsidie voor een ventilatiewarmtepomp met een verwarmingsvermogen van 1 tot 2 kW.

Prijs* Subsidie**
exclusief cv-ketel € 2.500 – € 4.000 € 1.000
inclusief cv-ketel € 3.600 – € 5.000 € 1.000

* De prijs is inclusief BTW en installatie als je al een cv-installatie met hr-ketel hebt, exclusief subsidie.
** Subsidiebedrag in 2017

Besparing energiekosten ventilatiewarmtepomp

Hoeveel geld en CO2-uitstoot je bespaart met een ventilatiewarmtepomp is niet goed te zeggen: het hangt af van de hoeveelheid ventilatielucht in jouw huis. Milieu Centraal heeft hiervoor nog geen berekening.

Hybride warmtepomp met andere warmtebron

Er zijn ook hybride warmtepompen die buitenlucht én ventilatielucht als warmtebron hebben, of die warmte uit de bodem halen. Milieu Centraal heeft niet voldoende gegevens over de kosten en besparingen hiervan. Overweeg je zo’n warmtepomp, vraag dan een offerte aan.

Volledige warmtepomp

De prijs van een volledig elektrische warmtepomp hangt af van de warmtebron (lucht of bodem) en van hoeveel warmte je nodig hebt.

Volledige warmtepomp Prijs* Subsidie
Bron lucht € 6.500 – € 14.500 € 2.100 – € 3.400
Bron bodem € 12.000 – € 21.000 € 2.800 – € 4.000

* De prijs is inclusief BTW en installatie, exclusief subsidie.

Extra kosten lagetemperatuurverwarming (LTV)

De prijzen in de tabel zijn exclusief LTV (lage temperatuur verwarming). Als je een deel van de radiatoren vervangt door LTV convectoren, zijn de extra kosten 2.500 euro.

Nieuwbouw of renovatie hele wijk: kosten vaak lager

Bij nieuwbouw en vergaande renovatie van een hele wijk zijn de kosten lager. Dat komt doordat in het ontwerp van de woningen al rekening wordt gehouden met het gebruik van een warmtepomp. Ook kan er vaak een gemeenschappelijke bron in de bodem gebruikt worden.

CO2-uitstoot volledige warmtepomp

Elektrische warmtepompen voor huishoudens gebruiken wel elektriciteit. Maar de totale hoeveelheid energie die een warmtepomp gebruikt, is veel lager dan die van een gasgestookte hr-ketel. Daardoor is de CO2-uitstoot van een warmtepomp slechts de helft van die van verwarming op gas. Een combiwarmtepomp die grijze stroom gebruikt, veroorzaakt jaarlijks zo’n 1.200 tot 1.600 kilogram CO2-uitstoot. Ter vergelijking: een gemiddeld huishouden met verwarming en warm water op gas stoot jaarlijks 2.800 kg CO2 uit. Een warmtepomp op stroom van wind of zon is natuurlijk nog duurzamer.

Extra voordeel: energiezuinig koelen

In goed geïsoleerde (energieneutrale) woningen kan het ’s zomers flink warm worden, zelfs met goede zonwering. Een warmtepomp kan op een energiezuinige manier koelen.

Voorwaarde is dat je een warmtepompsysteem hebt met bodem of water als bron én lagetemperatuurverwarming. De meeste van deze systemen kunnen ook koelen. In de zomer pompt de installatie dan gekoeld water door de LTV. Dit is een energiezuinige manier van koeling, want alleen het rondpompen van het koele water kost een beetje elektriciteit. Sommige warmtepompen koelen als een airco, maar dit kost (veel) meer energie.

Zo werkt een warmtepomp

De werking van een warmtepomp wordt wel vergeleken met die van een koelkast. Een koelkast koelt doordat hij warmte verzamelt uit de lucht in de koelkast, en die warmte afgeeft aan de lucht buiten de koelkast. Een warmtepomp verzamelt warmte buitenshuis (uit buitenlucht, de bodem of het grondwater) en geeft die binnen in huis af. Daarvoor hoeft de lucht of de bodem niet warmer te zijn dan de temperatuur in huis: een warmtepomp kan ook warmte uit de lucht (of bodem) halen als het buiten koud is.

De warmte wordt in huis afgegeven door gewone radiatoren of door lagetemperatuur-radiatoren (dat zijn radiatoren die met een lagere temperatuur verwarmen), vloer- of wandverwarming.

Soorten warmtepompen

Er zijn verschillende soorten warmtepompen. De verschillen zitten hierin:

  • de warmtebron (lucht, bodem of water)
  • wat ze leveren (alleen verwarming of ook warm water).
  • of ze volledig elektrisch zijn of gecombineerd met een hr-ketel op gas.

Bronnen van warmte: lucht, bodem, water

Er zijn verschillende bronnen: buitenlucht, ventilatielucht, bodem, grondwater, oppervlaktewater.

Bestaande huizen: meestal buitenlucht

Bij nieuwbouw wordt de bodem vaak als bron gebruikt. Bij bestaande woningen is het echter lastig een bron onder de tuin aan te leggen. Daarom wordt in bestaande huizen vaak gekozen voor de buitenlucht als bron, met een warmtewisselaar op het dak of in de tuin (die ziet eruit als een airco).

Grondwater is meestal alleen een bron in grotere projecten (bijvoorbeeld een hele woonwijk). De warmtepomp pompt grondwater omhoog, haalt de warmte eruit en leidt het afgekoelde grondwater in een andere put weer terug.

Verwarming en / of warm water

De standaard warmtepomp zorgt alleen voor verwarming. Een warmtepompboiler zorgt alleen voor warm water. Een combiwarmtepomp doet beide.

Volledig elektrisch of hybride

Een hybride warmtepomp gebruikt de buitenlucht of ventilatielucht als warmtebron. De gasketel gaat aan bij piekgebruik (als er veel warm water nodig is en de buitentemperatuur te laag is voor efficiënte verwarming met de warmtepomp).

Een volledig elektrische warmtepomp is ontworpen om piekmomenten te voorkomen en gebruikt een elektrische naverwarmer in hoogst noodzakelijke gevallen (elektrisch naverwarmen kost veel energie).

Energielabel

Warmtepompen die vanaf 26 september 2015 op de markt zijn gekomen, hebben een energielabel. Daarop kun je in één oogopslag zien wat het zuinigste model is.

Warmtepompen zijn geschikt om over een lange periode heel constant te verwarmen. Het systeem zorgt dag en nacht voor een gelijkmatige warmte in de hele woning. 

Het netto energetisch rendement van huidige elektrische warmtepompen ligt op 160 tot 200 procent voor verwarming, en 80 tot 140 procent voor warm water. Dat is hoger dan het rendement van een gasgestookte hr-107 ketel (107 procent voor verwarming en 75% voor warm water). Hierbij is het elektriciteitsgebruik voor de warmtepomp meegewogen. Hieronder volgt een toelichting van bruto en netto energetisch rendement.

Bruto rendement warmtepomp

De COP (Coëfficiënt Of Performance) geeft het rendement van de warmtepomp zelf: de verhouding tussen de hoeveelheid warmte die de warmtepomp afgeeft, en de hoeveelheid energie die de installatie nodig heeft. Bij een COP van 1 geeft de warmtepomp evenveel warmte af als die aan energie opmaakt. Elektrische warmtepompen voor verwarming hebben een COP tussen 4 en 5: het rendement ligt dus tussen 400 en 500 procent. De COP voor warmwater is lager (2 tot 3,5) omdat een hogere temperatuur vereist is (58 graden). Het rendement daarvoor is dus 200 tot 350 procent.

Netto rendement inclusief elektriciteitsverbruik

Warmtepompen gebruiken echter elektriciteit (onder meer voor de pomp) en dat heeft maar een rendement van 40 procent. Bij de productie van elektriciteit gaat 60 procent van de energie verloren in restwarmte. Dat verlaagt het totale rendement van warmtepompen. Elektrische warmtepompen voor verwarming met een COP vanaf 2,7 overstijgen echter al het rendement van gasgestookte hr-ketels (107 procent). Immers: 2,7 maal 40 procent (rendement elektriciteitsproductie) is 108 procent. Een COP van 4 tot 5, komt uit op 160 tot 200 procent. Een COP van 2 tot 2,5 op 100 tot 140 procent.

Meer informatie

Behalve landelijke subsidie zijn er ook lokale subsidieregelingen. Kijk voor een overzicht op Energiesubsidiewijzer.nl.